فهرست مطالب:
انسان و اسلام
جهانبینی
استخراج و تصفیه منابع فرهنگی
چهار زندان انسان
مخروط جامعه شناسی فرهنگی
ایدئولوژی
رسالت روشنفکر برای ساختن جامعه

از سخنرانی انسان و اسلام:
مساله انسان مساله بی نهایت مهمی است. تمدن امروز مبنای مذهب خود را بر امانیسم گذاشته یعنی اصالت انسان و انسان پرستی. قضیه این است که مذاهب گذشته و ادیان شخصیت انسان را خرد کرده و انسان را وادار می کردند تا قربانی خدایان بشود. انسان را وادار می کردند که اراده اش را در برابر اراده خدا عاجز شمارد. او را وادار می کردند تا با نیایش و دعا و التماس از خدا چیزی طلب نماید. بهمین جهت امانیسم مذهبی است از رنسانس به بعد در برابر مذهب خدایی، مذاهبی که بر غیب و ماورالطبیعه بنا شده، قرار دارد و هدفش اصالت دادن به انسان است، این است استدالال امانیسم…