سرزمین ایران با تمدنی چندینهزار ساله، مهد آیینها، باورها و اندیشههای کهن است که بسیاری از آنها تا به امروز پایدار مانده است. مراسم آیینی مختلفی چون جشن نوروز، مهرگان، جشن شب یلدا و مراسم چهارشنبهسوری بخشی از فرهنگ دیرپای ایرانی است که در کتاب حاضر به اجمال به آنها پرداخته شده است.
مطالب کتاب با بررسی جشن نوروز در اول بهار آغاز میشود. نویسنده در متون مختلف همچون شاهنامهی فردوسی، روایت مذهبی و… ردپای نوروز را دنبال کرده و به آداب و رسوم خاص برپایی این جشن در طول تاریخ میپردازد. وی نوروز را جشنی مردمی و فلسفهی شکلگیری آن را سالگرد آفرینش انسان به دست اهورامزدا (خدای ایرانیان باستان) میداند.
گویی نوروز نخستین روز آفرینش است. دومین فصل کتاب به مراسم جشن شب یلدا اختصاص دارد. مراسم شب یلدا یا شب چله که طولانیترین شب سال در تقویم ایرانیان باستان است با زایش مهر (خورشید) در ارتباط است.
نویسنده ضمن معرفی ایزد مهر (میثره/ میترا) در ایران باستان و گسترش آیین پرستش آن تا اروپا، به مفهوم نور و روشنایی به عنوان نمادی از خرد در باور ایرانیان باستان پرداخته و در نهایت به مراسم مخصوص این جشن در ایران و به ویژه در ناحیهی لرستان اشاره کرده است که به اعتقاد ایشان شب یلدا، شب اتحاد و همبستگی ایرانیان و هنگام پیروزی عشق، و نور بر تاریکی و پلیدی است. نویسنده در فصل بعد به جشن مهرگان که در روز شانزدهم ماه مهر برگزار میشود پرداخته و کارکردهای اقتصادی، ملی و تاریخی و مذهبی این جشن را بررسی میکند.
آخرین جشن ایرانی ذکر شده، چهارشنبهسوری است که هرساله در آخرین چهارشنبهی سال برگزار میشود. سوری به معنی سرخ است و این جشن که با روشن کردن آتش بر بالای بامها انجام میشود به روانهای درگذشتگان و بازگشت آنها به روی زمین در آخر سال مربوط است.