عقاید یک دلقک نوشته هانریش بل را باید یکی از ماندگارترین آثار داستانی در تاریخ ادبیات آلمان دانست. هانریش در کتاب پیشرو شرایط اجتماعی آلمان تحت سلطهی هیتلر و پس از دوران جنگ را به تصویر میکشد و به انتقاد از ریاکاری به ویژه توسط نهادهای مسیحی همسو با هیتلر، میپردازد.
این نویسنده آلمانی دروغ و تلخیهای دنیا را از پس صورتک یک دلقک مطرح میکند. شخصیت اول داستان هانریش بل، هانس شنیر نام دارد. هانس به یک خانواده متمول تعلق دارد اما به دلیل تفاوت در نوع نگرش به زندگی و مذهب، خانواده را ترک کرده و بهعنوان دلقک سیرک فعالیت میکند.
ماری شریک زندگی هانس است که شش سال بدون ازدواج و همراه احساس گناه با هانس زندگی کرده است. اما ماری دلقک را برای همیشه ترک میکند تا با فردی کاتولیک ازدواج کند و خود را از احساس گناه نجات دهد. این اتفاق ضربهی شدیدی به دلقک میزند؛ افسردگی، مالیخولیا و سردردهای همیشگی او تشدید میشود و داستان با واگوییهای دلقک مستأصل ادامه پیدا میکند.
باید خاطرنشان ساخت پس از انتشار این رمان در سال ۱۹۶۳، خشم محافظهکاران در آلمان به دلیل نگاه منفی نویسنده به کلیسای کاتولیک، برانگیخته شد. با این وجود کتاب مورد بحث را باید در رده رمانهای تاثیرگذار قرن بیستم، دانست.
